Hoe zie je het verschil tussen een braadpan en een Dutch oven?

Dikke strikvraag. Sorry. Je krijgt het antwoord zometeen. Dan lees je direct wat een braadpan en een Dutch oven nou precies zijn en wat je ermee kunt.

Om meteen maar met de deur in huis te vallen: een braadpan is een Dutch oven. Het is precies hetzelfde. Nee, het ene is niet een specifieke vorm van het ander, de termen zijn gewoonweg inwisselbaar. Ondanks dat iets als ‘frying/roasting pan’ eigenlijk een vertaling is die een veel directer karakter heeft. Maar ja. Daar kunnen wij vrij weinig aan doen.

Wel zijn we in staat om je uit te leggen hoe de Engelstalige term in het leven is geroepen.

Een paar honderd jaar terug in de tijd

Wanneer met het woord ‘Dutch’ iets anders dan specifiek ‘Nederlands’ wordt bedoeld, heeft het meestal toch een connectie met ons, zij het indirect. Zo staan Nederlanders er bekend om heel zuinig of zelfs gierig te zijn! Heel raar, want wie geeft er nou meer geld uit dan strikt genomen nodig is? Of komt hier nou stiekem toch die gierigheid bovendrijven die is gebrandmerkt in het diepste van onze ziel?!

Nee hoor. Ook al is de term ‘going Dutch’ wel een directe verwijzing naar deze gefabriceerde karakteristiek. Het wil zeggen dat iedereen voor zijn of haar eigen consumpties betaalt. Maar een fenomeen als een ‘Dutch angle’, wat wil zeggen dat een camera zo’n 45° gedraaid is in een diagonale hoek, is eigenlijk weer een verbasteing van Deutsch. De techniek werd namelijk gepionierd in de Duits-expressionistische stroming van de jaren ‘10 tot ‘30 van de twintigste eeuw.

Dat terzijde, want de Dutch ovens slaat wel degelijk op een Nederlandse afkomst. Rond het jaar 1700 was de Engelsman Abraham Darby er namelijk getuige van hoe er in de lage landen gietijzeren pannen met behulp van zandmallen werden gemaakt. Daar moest hij het fijne van weten! Hij leerde het proces tot in de puntjes kennen en nam de techniek weer mee de Noordzee over. Eenmaal terug in Engeland begon hij de pannen zelf te maken op de manier die hij van Nederlanders had geleerd. De afkomst was blijkbaar belangrijk, want de naam Dutch oven die eraan werd gegeven gebruikt men nu nog steeds.

Naarmate de tijd verstreek raakte het fenomeen in Europa echter steeds minder in trek. Maar helemaal vergeten werd de braadpan ook weer niet, want pioniers in wat uit zou groeien tot Noord-Amerika zagen er juist heel veel heil in. Dat kwam voornamelijk door de veelzijdigheid van de pan. Je kunt er namelijk werkelijk alles in maken! Daarover straks meer.

Hoe dan ook, ondanks het feit dat er lichtere varianten zijn gaan ontstaan – gietijzer is namelijk behoorlijk zwaar – betekende dit dat het voortbestaan van de braadpan was veiliggesteld. En ook al verdween de Dutch oven ook in de jaren daarna grotendeels uit het zicht, bestaat er bij mensen een onbedwingbare drang om dingen die oud of ‘retro’ zijn – denk aan lp’s en typische kledingstijlen uit specifieke periodes – nieuw leven in te blazen. En zo is dit type pan vandaag de dag weer volop verkrijgbaar, alsof er niets is gebeurd!

Nou ja, er zijn behoorlijke maatschappelijke, religieuze en technologische revoluties voorbij gekomen in de afgelopen eeuwen. Maar goed. Wat kun je eigenlijk allemaal precies maken in een grillpan?

Typische braadpan gerechten, zijn die er?

Vast wel. Maar feitelijk kun jij er gewoonweg in bereiden wat je maar wilt. We spraken eerder al over de enorme veelzijdigheid van grillpannen. Dat komt omdat je er vis en groenten in kunt braden, naast vlees waar het eigenlijk voor bedoeld was. Ook voor soepen deinst de Dutch oven – of diens gespecialiseerd eigenaar – niet terug! Verder kun je er zelfs taarten, quiches en pizza’s in bereiden. Nee, echt waar! Ook andere typische ovengerechten maak je ermee. Maar ja, dat zit hem wel in de naam, hè?

Laat je inspireren door de vele artikelen die het wereldwijde web je te bieden heeft. Of schaf een kookboek aan dat vol staat met de heerlijkste braad gerechten!

Welk model is voor mij het beste?

Dat hangt er heel erg vanaf hoe je jouw braadpan gebruikt. Op een gasfornuis of juist een elektrische variant. Misschien zelfs inductie. Sommige pannen zijn op al deze oppervlakken toe te passen. Maar kijk hier van tevoren wel streng naar!

In de open buitenlucht kies je voor een bedourie de typische Australische variant die veelvuldig in the outback wordt gebruikt. Die plaats je op een stapel hout of stenen waar je een vuur onder ontsteekt. Ook de potjie behoort tot de mogelijkheden. Deze heeft geen ondersteuning nodig, aangezien er zich pootjes aan de onderzijde bevinden.

Welke pan je aanschaft hangt ook heel erg af van het formaat dat je wilt.

Hoe zit het met het kostenplaatje?

We gaan niet tegen je liegen: voor een braadpan mag je flink in de buidel tasten, zeker in vergelijking met andere (‘gewone’) pannen. Zo is Ø 20-30 cm een populair formaat, maar exemplaren van die grootte zijn al gauw €200 waard. Serieuze koks laten zich hierdoor echter niet uit het veld slaan. En dat geldt toch ook voor jou?

Oriënteer je rustig, en schep vooral heel veel plezier in het koken van de heerlijkste gerechten zoals alleen jij die kunt maken!

Bekijk ook:
5x Mooie losse keukenapparatuur

Wellicht zijn deze artikelen ook interessant voor jou!